خوانشی از دیدگاههای سفرنامه‌نویسان اروپایی عصر صفوی درباره تاریخ ایران باستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه شیراز

10.22103/jic.2025.25650.1459

چکیده

دوره صفویه به سبب اولین ارتباط رسمی میان ایران و اروپا بسیار حائز اهمیت است. سیاحان، جهانگردان، مبلغین مذهبی و فرستادگان سیاسی در دوره صفویه به دلیل شرایط مساعد سیاسی، تجاری و فرهنگی هر کدام با انگیزه‌های متفاوت وارد ایران شدند، اما نقطه مشترک همه آنها مسئله‌ای به نام شناخت ایران از زوایای گوناگون بود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه‌های سفرنامه‌نویسان اروپایی عصر صفوی درباره تاریخ ایران باستان است. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد که سفرنامه‌نویسان به دلیل استناد به منابع کلاسیک یونانی و رومی درباره تاریخ ایران باستان، متأثر از دیدگاه‌های آنان بوده و همان اشتباهات را تکرار کرده‌اند. آنان همچنین بخشی از اطلاعات خود را از شنیده‌ها و در گفتگو با مردم به دست آورده‌اند. بیشتر دیدگاه‌های آنان در مورد ایران باستان از عصر اساطیری تا پایان دوره ساسانیان ضعیف و ناقص است، اما نکته حائز اهمیت آنکه همه آنان به قدرتمندی و شکوه ایران باستان به عنوان یکی از امپراتوری‌های جهان اذعان داشته و تخت جمشید را به عنوان نماد تاریخ ایران باستان تصور کرده‌اند. برخی از سفرنامه‌نویسان تلاش کرده‌اند تا با مقایسه و آوردن نمونه‌هایی مشابه از حکومت‌داری میان شاهان ایران باستان و صفویان، و همچنین تشابهات اندک پوشش و گاهشماری، دوره صفویه را تداوم حکمرانی ایران باستان تلقی کنند. عده ای از سفرنامه نویسان معتقدند که مردم ایران اطلاعی از گذشته باستانی شان ندارند و عده دیگری هم بر این باورند که ایرانی ها از گذشته باستانی شان اطلاعات خوبی دارند و به گذشته خود افتخار می کنند.روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی با استناد به نوشته‌های سفرنامه‌نویسان است و شیوه گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار