عشایر بویراحمد با فرهنگ و پوشش بومی، نقش مهمی در حفظ و انتقال هویت فرهنگی جامعه خود دارد. یکی از جلوه‌های این فرهنگ، عروسک لیلی است که مادران عشایر برای کودکان جهت بازی و حتی تربیتی می‌ساختند. این عروسک، که ساختار آن الگوبرداری از زن عشایر است؛ به‌عنوان میراث ناملموس در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. پژوهش حاضر بررسی می‌کند که: نظام‌های نشانه شناسی فرهنگ عشایر بویراحمد چه تأثیری بر عروسک لیلی گذاشته است؟ و تحلیل نشانه شناسی عروسک لیلی با نظریه فرهنگی یوری لوتمان چگونه تبیین می‌شود؟ هدف از این پژوهش واکاوی نقش فرهنگ بر ساختار عروسک لیلی با استفاده از ظرفیت‌های سپهر نشانه‌ای لوتمان می‌باشد. این نوشتار، کاربردی با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی لوتمان انجام شده است. گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای، میدانی و مستندنگاری می‌باشد. فرهنگ مجموعه‌ای از نشانه‌ها است که از طریق زبان و رمزگان‌های قراردادی، هویت انسانی را شکل می‌دهد. هنر به‌عنوان بخشی از این نظام، ابزاری ارتباطی با زبان و ساختار خود است که به معنای فرهنگی، عمق می‌بخشد. سپهر نشانه‌ای با ویژگی‌هایی مثل چندزبانی و دوگان‌محوری، به انسجام هویت در برابر آشوب کمک می‌کند. نتیجه‌گیری: نشانه‌ها و نمادهای فرهنگی نه تنها بازتابی از باورها و ارزش‌های سنتی هستند، بلکه نقش مؤثری در تداوم حافظه جمعی ایفا می‌کنند. انسجام میان عناصر زیبایی‌شناسی و مفاهیم فرهنگی بیانگر ارتباط عمیق این نشانه‌ها با هویت اجتماعی و انتقال آن در گذر زمان است. یافته‌های این تحقیق بر اهمیت پیوند میان نشانه‌شناسی و فرهنگ تأکید دارد و ضرورت بررسی دقیق‌تر این رابطه را مطرح می‌کند.
)