تدقیق عرصه و حصار قاجاری کرمان و تصحیح روایتی نادرست از یک دروازه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مرمت ابنیه دانشکده هنر ومعماری دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 عضو هیات علمی، گروه معماری و شهرسازی،دانشگاه فنی و حرفه‌ای، تهران، ایران.

3 دانش آموخته کارشناس ارشد طراحی شهری ، گروه معماری و شهرسازی،واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان ، ایران.

چکیده

گستره اصلی شهر قدیم کرمان مانند سایر شهرهای قدیمی ایران در دیواری بلند محصور بوده است. حصاری که تا پایان دوره قاجار مطابق اسناد تاریخی و روایات موجود، شش دروازه را در کالبد خود میگنجانده است. در هیچ یک از مطالعاتی که تا کنون در این باب منتشر شده، عرصه شهر قدیم و آنچه که از گستره آن بر روی نقشه های شهری امروز ارائه شده است، راستی آزمایی نشده است. مغفول ماندن مجموعه ای منحصر به فرد از عکسهای به جا مانده از حصار و برخی مناظر شهر قاجاری کرمان نیز از جمله دیگر نواقص مطالعات پیشین است. در نتیجه، علاوه بر عدم دقت و اهتمام کافی در ارائه داده های تاریخی و معماری، همچنان، تردیدها و بعضا تناقضاتی در مکانیابی دقیق عرصه مذکور و روایات و تفسیرهای منتسب به آن وجود دارد. این پژوهش در پی آن است تا در وهله اول با اقامه شواهدی متقن و البته مغفول، امکان راستی آزمایی از داده های مزبور را فراهم کرده و با طرح این پرسش اساسی که؛ چه داده هایی از شهر قاجاری کرمان در نتیجه این راستی آزمایی، به طور دقیق و مستدل، مستند سازی و تایید میشوند، عرصه مذکور را تدقیق و روایات نادرست را تصحیح کند. در این مسیر، اسناد و تصاویر به جا مانده از شهر قدیم کرمان در خوانش با مستندات حاصل از مطالعات میدانی، در رویکردی توصیفی، تاریخی تحلیلی، روندی از یک تحقیق کیفی را محقق میسازد. مسیری که نتایج آن با تدقیق و مستند سازی عرصه و حصار قاجاری کرمان و تصحیح روایتی نادرست و متناقض از ماهیت و موقعیت یکی از دروازه های مهم شهر پدیدار میشود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابوحامد، افضل الدین احمد( افضل کرمانی). (1356).عقدالعلی الموقف الاعلی( تصحیح: علیمحمد عامری نائینی). تهران :انتشارات روزبهان.
  • ابوحامد، افضل الدین احمد( افضل کرمانی).(1326).تاریخ افضل یا "بدایع الزمان فی وقایع کرمان"( به اهتمام: مهدی بیانی).تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
  • ابوحامد، افضل الدین احمد( افضل کرمانی).(1386). سلجوقیان و غز در کرمان( مقدمه و تصحیح و تحشیه: محمد ابراهیم باستانی پاریزی). تهران، انتشارات علم.
  • افضلی ننیز،عباس.(1401).تاریخ عکاسی و عکسهای تاریخی کرمان.کرمان:انتشارات دانشگاه شهید باهنر.
  • انگلیش،پل وارد.(1390)..شهر و روستا در ایران،اقتصاد و سکونت در حوزه کرمان(ترجمه رویا اخلاص پور).تهران،انتشارات تاریخ ایران.
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم .(1386). گنجعلیخان. تهران: انتشارات علم.
  • براون، ادوارد(1386). یک سال در میان ایرانیان( ترجمه مانی صالحی علامه). تهران: انتشارات اختران.
  • پوراحمد، احمد. (1371). جغرافیا و ساخت شهر کرمان. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله خوافی. (1380). زبده التواریخ(مقدمه تصحیح و تعلیق: سید کمال حاج سید جوادی). ج. 2.تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
  • خانیکوف، نیکلای ولادیمرویچ .( 1375). سفرنامه خانیکوف(ترجمه اقدس یغمایی و ابوالقاسم بی گناه، مقدمه و تعلیقات: اقدس یغمایی).مشهد: انتشارات آستان قدس.
  • ذکاء،یحیی.(1376).تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام در ایران.تهران:انتشارات علمی و فرهنگی.
  • سایکس، پرسی. (1363).سفرنامه ده هزارمیل در ایران( ترجمه حسین سعادت نوری). تهران: انتشارات لوحه.
  • سلطانزاده،حسین.(1392).فضاهای شهری در بافتهای تاریخی ایران.تهران:انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی.
  • سلیمانی روزبهانی، پیمان.( 1399). دروازه های کرمان قدیم. گلستان هنر،7 (2)، ص 33- 24.
  • فلامکی،محمد منصور.(1384).سیری در تجارب مرمت شهری از ونیز تا شیراز.تهران:انتشارات علمی و فرهنگی فضا.
  • کتبی، محمود. (1364). تاریخ آل مظفر( به اهتمام و تحشیه: عبدالحسین نوایی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • کمانداری، محسن. (1400). بررسی سیر تحولات تاریخی شهر و بافت کهن کرمان از ساسانیان تا قاجاریه. جغرافیا و روابط انسانی،4( 2)، ص142-121.
  • لسترنج،گای.(1377). جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی(ترجمه محمود عرفان). ج. 3. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • محرابی کرمانی،سعید. (1330).تذکره الاولیا یا "مزارات کرمان" ( سعی و اهتمام: سید محمد هاشمی کرمانی و سرمایه حسین کوهی کرمانی). تهران:انتشارات روزنامه نسیم صبا.
  • محمد مرادی، اصغر.(1378). کنکاشی پیرامون شهر قدیم کرمان. مجموعه مقالات دومین کنگره ارگ بم. ج.1. تهران: انتشارات میراث فرهنگی، ص 364-325.
  • محمد مرادی، اصغر.(1371).گزارش طراحی محور فرهنگی کرمان. سازمان مسکن و شهرسازی.
  • مقدسی، ابوعبدالله احمدابن احمد. (1361).احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم( ترجمه علینقی منزوی). تهران: انتشارات شرکت مولفان و مترجمان.
  • منشی کرمانی، ناصرالدین. (1328). سمط العلی الحضره العلیا(تصحیح و اهتمام: عباس اقبال). تهران: انتشارات شرکت سهامی چاپ.
  • منشی کرمانی، خواجه محمدامین. (1391). جغرافیای ایالت کرمان در عهد ناصری( به اهتمام مجید نیک پور). کرمان:انتشارات مرکز کرمان شناسی.
  • مهریار، محمد و فتح اله یف، شامیل و فخار تهرانی، فرهاد و قدیری، بهرام. (1378). اسناد تصویری شهرهای ایرانی دوره قاجار. تهران: انتشارات دانشگاه بهشتی و انتشارات سازمان میراث فرهنگی.
  • مهندسین مشاور داض.(1355).طرح جامع کرمان.
  • نیک پور، مجید. (1390). عکس های قدیم کرمان.کرمان:انتشارات مرکز کرمان شناسی.
  • وزیری، احمدعلیخان. (1340). تاریخ کرمان( مقدمه و تصحیح و تحشیه: محمد ابراهیم باستانی پاریزی). تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
  • هاکس،مریت (1372). ایران افسانه و واقعیت(ترجمه محمدحسین نظری نژاد محمدتقی اکبری و احمد نهایی).مشهد:انتشارات آستان قدس.

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار