1
دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2
مدرس و پژوهشگر پسادکتری روابط بین الملل، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
در علم روابط بین الملل برخی از تئوریها معتقد به اولویت عناصر مادی و برخی عناصر هنجاری- ارزشی را در قدرتسازی مقدم تلقی میکنند. با توجه به این مفروض، هدف این پژوهش شناسایی الگوی تولید قدرت در شاهنامهی فردوسی به عنوان یکی از مهمترین بسترهای هویت ساز ایرانیان است. براساس روش تحلیل محتوای کیفی جهتدار دو سوال مورد پرسش قرار میگیرد؛ 1) عناصر و الگوهای روابط بین الملل به چه صورت در شاهنامه صورتبندی شده است؟ 2) عناصر (مادی و غیرمادی) هدایتگرِ تولید قدرت از سوی ایران در مقابل «دیگری» و کاربرد آنها در شاهنامه چگونه است؟. نویسندگان سازه انگاری را به عنوان چارچوب تئوریک قابلی برای بررسی این سوالات برگزیدند. نتایج بررسی نشان میدهد شاهنامه دربردارنده ی الگوهای دوگانه ی هنجاری و مادی روابط بین المللی است و در این میان نوع تولید قدرت از سوی بازیگر ایرانی به رفتار «دیگری» و درنتیجه نحوه ی درک آن به عنوان بازیگر مقابل ایران وابسته است.