تبیین الگوی تولید قدرت در شاهنامه‏ی فردوسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 مدرس و پژوهشگر پسادکتری روابط بین الملل، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

در علم روابط بین‏ الملل برخی از تئوری‏ها معتقد به اولویت عناصر مادی و برخی عناصر هنجاری- ارزشی را در قدرت‏سازی مقدم تلقی می‏کنند. با توجه به این مفروض، هدف این پژوهش شناسایی الگوی تولید قدرت در شاهنامه‏ی فردوسی به عنوان یکی از مهمترین بسترهای هویت ‏ساز ایرانیان است. براساس روش تحلیل محتوای کیفی جهت‏دار دو سوال مورد پرسش قرار می‏گیرد؛ 1) عناصر و الگوهای روابط بین ‏الملل به چه صورت در شاهنامه صورت‏بندی شده است؟ 2) عناصر (مادی و غیرمادی) هدایت‏گرِ تولید قدرت از سوی ایران در مقابل «دیگری» و کاربرد آنها در شاهنامه چگونه است؟. نویسندگان سازه ‏انگاری را به عنوان چارچوب تئوریک قابلی برای بررسی این سوالات برگزیدند. نتایج بررسی نشان می‏دهد شاهنامه دربردارنده ‏ی الگوهای دوگانه ‏ی هنجاری و مادی روابط بین ‏المللی است و در این میان نوع تولید قدرت از سوی بازیگر ایرانی به رفتار «دیگری» و درنتیجه نحوه‏ ی درک آن به عنوان بازیگر مقابل ایران وابسته است.

کلیدواژه‌ها