زنان معلم از استخدام تا بازنشستگی در عصر پهلوی اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوپستان، زاهدان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوپستان، زاهدان، ایران

چکیده

آموزش زنان توسط زنان آن‌هم در ساختار وزارت فرهنگ یکی از پدیده‌های مهم و نوین در عصر رضاشاه است. زنان معلم طی فرایندی که بسیار شبیه به مراحل استخدام مردان بود به حیطه آموزش وارد می‌شدند، کار می‌کردند و بازنشست می‌شدند. زنانی که با مدارک ششم ابتدایی به بعد در ساختار وزارت معارف به دختران طبقه متوسط و پایین جامعه در شهر‌ها و روستا‌ها درس می‌دادند، با ورود خود به این حیطه تحول مهمی را در سطح جامعه ایران ایجاد کردند. این مسئله که مراحل استخدام و سپس کنترل بر نحوه کار آن‌ها چگونه بوده است می‌تواند یکی از مهمترین شاخصه‌های شناخت عصر رضاشاه باشد. در این میان معلمان زن ایالت کرمان در نظر گرفته شده‌اند، زیرا این ایالت در دوره مورد بررسی مناطق محروم زیادی داشته و همچنین تنوع مذهبی و قومی در آن وجود داشته است. در این تحقیق پرونده‌های چند زن معلم از مرحله استخدام تا بازنشستگی مورد کنکاش قرار گرفته است و تحقیق با طرح این سوال که وضعیت فعالیت زنان معلم در عصر رضاشاه پهلوی در ایالت کرمان چگونه بوده است؟ تهیه و تنظیم شده است. بنابراین تحقیق بر پایه اسناد آموزشی و به صورت کتابخانه‌ای تدوین شده است. نتایج نشان می‌دهد، زنان معلم در نخستین قدم‌های خود با مشکلات متعددی از نظر حقوق، مکان زندگی، مسئولیت‌های مادرانه و زنانه روبه‌رو بوده‌اند. جامعه ایران نیز آمادگی چندانی در پذیرش زنان معلم در شکل نوین آموزش نداشته است. نتایج نشان می‌دهد، زنان معلم در نخستین قدم‌های خود با مشکلات متعددی از نظر حقوق، مکان زندگی، مسئولیت‌های مادرانه و زنانه روبه‌رو بوده‌اند. جامعه ایران نیز آمادگی چندانی در پذیرش زنان معلم در شکل نوین آموزش نداشته است.

کلیدواژه‌ها