کاخ های صفوی اصفهان، نمودِ اقتدار سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

سیاست اصلی صفویان مبتنی بر ایجاد فضای باثبات داخلی و نشان دادن اقتدار حاکمیت، در عرصه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی بود. پادشاهان صفوی یکی از نشانه‌های اصلی این قدرت‌نمایی را در عرصه ساخت و تزئین بناهای باشکوه شکل داده­اند. کسب اقتدار از طریق معماری بناهای سلطنتی موجب گسترش بناهای متعدد در اصفهان و آراستن آن­ها به انواع تزیینات و اشیاء زیبا و گران‌بها شد. کاخ‌های اصفهان که برخلاف کاخ‌های حاکمان عثمانی در محدوده اصلی شهری و در دید عموم ساخته می‌شد در دو بخش داخلی و خارجی عظمت و زیبایی خود را به مخاطب نشان می‌دادند. مقاله حاضر که باهدف بررسی و تحلیل نقش اقتدار آفرینی کاخ­های صفوی اصفهان در دو حوزه داخلی و خارجی و با روش توصیفی – تحلیلی، به‌صورت مطالعه اسنادی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته، در جستجوی پاسخ به این سؤال است که نقش قدرت آفرینی و اقتدار سیاسی کاخ‌های صفوی اصفهان به چه نحو بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان از آن دارد که بخش‌های بیرونی که در دید روزانه عموم مردم قرار داشت در راستای تحکیم جایگاه مردمی بوده است و با توجه به اینکه برای عامه مردم امکان بازدید از فضای داخلی بناهای درباری امکان‌پذیر نبود و تنها افراد نزدیک حکومتی و سفرا و سیاحان خارجی امکان ورود و مشاهده این قسمت‌ها را داشتند لذا بخش‌های مربوط به فضاهای داخلی و توجه بسیار زیاد در تزیینات آن‌ها در جهت نشان دادن این اقتدار به سفرا و سیاحان خارجی بوده است؛ و صفویان به این صورت، بخشی از قدرت سلطنتی خود را به نمایش می‌گذاشتند. این تأثیرگذاری تا حدود زیادی منجر به نتیجه دلخواه صفویان می‌گردید که نتیجه آن را می‌توان در نوشته‌های این بازدیدکنندگان مشاهده کرد.

کلیدواژه‌ها