خانه‌های تاریخی گنجینه‌های ارزشمندی هستند که بخش مهمی از بافت شهری را تشکیل داده و نشانگر هویت، شیوۀ تفکر و زیست مردم می‌باشند. خانۀ حاج آقاعلی واقع در قاسم‌آباد رفسنجان از آثار تاریخی شاخص معماری ایران است که قدمت آن به روزگار قاجار باز می‌گردد. تأمل در شیوۀ طراحی و تزیینات این بنا، حاکی از کاربرد اصول خاصی در زینت‌گری است که منطبق با فرهنگ ایرانی- اسلامی می‌باشد. کاربرد اصل حکمی وحدت در کثرت از جملۀ این اصول است. مهم‌ترین مسئله این پژوهش نشان دادن چگونگی کاربرد اصل وحدت در کثرت در این عمارت تاریخی است. روش کار در این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و میدانی انجام گرفته‌است. اطلاعات گردآوری شده بر مبنای مهم‌ترین مؤلفه‌های تعیین شده در بخش مبانی نظری در سه بخش کلی: هندسه و تناسب، توازن و نور دسته-بندی گردیده و تحلیل آثار بر این مبنا انجام گرفته‌است. نتیجۀ این بررسی حکایت از آن دارد که: عناصر وحدت‌بخش در تزیینات این بنا با تمرکز بر هندسه در تشکیل ساختارهای منظم سامان یافته‌اند. ریتم و توازن که حاصل تکرار منظم نقش‌ها است، از دیگر عوامل وحدت‌بخش در تزیینات این عمارت می‌باشد. افزون بر آن، حضور نور و سایه در بخش‌های مختلف عمارت، نقش مهمی در ایجاد وحدت در خانۀ حاج آقاعلی ایفا کرده که منطبق با حکمت هنر اسلامی است.
)