1
استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد، ایران
2
استادیار گروه تاریخ، دانشکده حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد، ایران
10.22103/jic.2025.24431.1387
چکیده
این پژوهش به بررسی تطبیقی مجازات خیانت زناشویی در تمدن‌های بین‌النهرین، یهود و ایران باستانی می‌پردازد. در این جوامع، روابط فرازناشویی معمولاً برای مردان عواقب قانونی نداشت، مگر در شرایط خاص، در حالی که زنان به خاطر خیانت با مجازات‌های سنگین و حتی اعدام مواجه بودند. این نوشتار با استفاده از روش‌های تاریخی و تحلیل متون کهن، قوانین و عرف‌های حاکم در این جوامع را مورد بررسی قرار می‌دهد و به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا زنان مجازات‌های سخت‌تری را متحمل شدند. نتایج نشان می‌دهد که در بین‌النهرین، شدت مجازات‌ها برای زنان بیشتر از ایران باستان بود؛ در حالی که مجازات‌ها در ایران به نوعی به ابعاد اخروی و اجتماعی مرتبط می‌شدند. این دوگانگی در برخورد با جنسیت و خیانت احتمالاً ناشی از نگرش‌های دینی و اجتماعی متفاوت در این فرهنگ‌هاست. بین‌النهرین، که به معنای «میان دو رود» است، به نواحی بین دو رود دجله و فرات در غرب آسیا اشاره دارد. این منطقه، که امروزه شامل بخش‌هایی از عراق، کویت، سوریه و ترکیه می‌شود، به عنوان زادگاه چندین تمدن باستانی، در تاریخ بشریت جایگاه ویژه‌ای دارد. از جمله این تمدن‌ها می‌توان به تمدن سومر و آکد، تمدن بابل، و تمدن آشور اشاره کرد، که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌ها و دستاوردهای منحصر به فردی در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی بودند. بنابراین، در بین‌النهرین، خیانت به‌عنوان موضوعی حقوقی و مالی، در تورات به‌عنوان موضوعی تحقیرآمیز و در ایران باستان به‌عنوان موضوعی اخلاقی و اجتماعی تلقی می‌شد که در این پژوهش به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
)