امنیت مقوله ای است که تا عصر قاجار بعد نظامی و نظامی گری را مشتمل بود، اما با تحولاتی که در اجتماع از این دوره شروع شد کم کم در لابلای زندگی مردم مفهومی تازه به خود باز کرد. به این صورت که هر عامل و مؤلفه ای که در آرامش زندگی فردی و اجتماعی تاثیر می گذاشت مفهوم احساس امنیت یا ناامنی را در افکار فردی و عمومی متبادر می نمود. لذا پس از این، عوامل دخیل و مؤثر بر امنیت یا ناامنی علاوه بر ابزار نظامی و قدرت نظامی گری، اتفاقات و حوادث ناشی از عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نیز شامل گردید. فرهنگ نیز مقوله ای که بیشتر جنبه های معنوی و روانی مربوط به باورها، اخلاقیات، عادات و آداب و رسوم و ... را شامل می شود و ارتباط همخوانی با نحوه زندگی فردی و اجتماعی دارد را شامل است. در بحث ارتباط مؤلفه های فرهنگی با احساس امنیت، به بررسی عواملی پرداخته می شود که با اعتقادات، فرهنگ و آداب مردم در این دوره مرتبط بوده و به نحوی در موضوع احساس امنیت مؤثر بوده اند. بررسی این موضوع در مقاله حاضر با تحلیل حوادث و توصیف وقایع، با رویکرد تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. منابع مورد استناد، منابع دست اول یا مأخوذ از آن بودند که به وقایع و حوادث دوران قاجار، رویکرد توصیفی – تحلیلی داشته اند. حاصل تبیین تأثیر مؤلفه های فرهنگی در احساس امنیت مردم این عصر می باشد. به طوری که در بسیاری موارد این تأثیر افزاینده احساس امنیت بودند و در برخی از موارد افزاینده احساس ناامنی.
دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجار، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
دولت آبادی، یحیی (1387). حیات یحیی، تصحیح و تعلیقات مجتبی برزآبادی فراهانی، جلد اول و دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات فردوس.
زارعی، عباس (۱۳۸۰). خاطرات و اسناد محمدعلی غفاری (تاریخ غفاری)، جلد سوم، چاپ اول، تهران: نشر تاریخ ایران.
سعدوندیان، سیروس (۱۳۷۹). درآمدی بر جمعیت شناسی تاریخی ایران در عصر قاجار، تهران: سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
عباسی، محمدرضا و بدیعی، پرویز (1372). گزارش‌های اوضاع سیاسی، اجتماعی ولایات عصر ناصری (۱۳۰۷ ه.ق)، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
فلور، ویلم (۱۳۸۷). سلامت مردم در ایران قاجار، مترجم ایرج نبی پور، بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر.
کرزن، جرج. ن. (۱۳۷۳). ایران و قضیه ایران، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، جلد ۱ و 2، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
کسروی، احمد (۱۳۵۷). تاریخ انقلاب مشروطه ایران، تهران: انتشارات امیر کبیر.
لسان الملک سپهر، محمد تقی (۱۳۸۰). ناسخ التواریخ (تاریخ قاجاریه)، جلد اول و دوم، از آغاز تا پایان سلطنت فتحعلی شاه، به اهتمام جمشید کیانفر، تهران: انتشارات اساطیر.
لمبتون، آ.ک.س (۱۳۷۵). ایران عصر قاجار، ترجمه سیمین فصیحی، چاپ اول، تهران: انتشارات جاودان خرد.
مارتین، ونسا (۱۳۹۰). عهد قاجار (مذاکره، اعتراض و دولت در ایران قرن سیزدهم)، مترجم حسن زنگنه، تهران: نشر ماهی.
مجد، محمد قلی (۱۳۸۷). قحطی بزرگ، مترجم محمد کریمی، تهران: موسسه مطالعات پژوهشهای سیاسی.
مستوفی، عبداله (۱۳۸۴). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه (از آقا محمد خان تا آخر ناصرالدین شاه)، جلد ۱، چاپ پنجم، تهران: انتشارات زوار.
ملک زاده، مهدی (1383). تاریخ انقلاب مشروطیت، چاپ اول. جلد 1 و3، تهران: انتشارات سخن.
میرزا، جهانگیر (۱۳۸۴). تاریخ نو (شامل حوادث دوره قاجاریه از ۱۲۴۰ تا ۱۲۶۷ قمری)، به اهتمام عباس اقبال، چاپ اول، تهران: نشر علم.
ورهرام، غلامرضا (۱۳۸۵). نظام سیاسی و سازمان‌های اجتماعی ایران در عصر قاجار، تهران: انتشارات معین.
ویلز ( ۱۳۶۸). ایران در یک قرن پیش، ترجمه غلامحسین قراگوزلو، تهران: انتشارات اقبال.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1380). دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی، ترجمه حسن افشار، تهران: نشر مرکز
سلمانیان کوزه کنان, حمید رضا, & ساسانپور, شهرزاد. (1403). تأملی بر رابطه مؤلفه های فرهنگی و احساس امنیت مردم در عصر قاجار. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 6(1), 135-156. doi: 10.22103/jic.2024.23370.1322
MLA
حمید رضا سلمانیان کوزه کنان; شهرزاد ساسانپور. "تأملی بر رابطه مؤلفه های فرهنگی و احساس امنیت مردم در عصر قاجار", پژوهشنامه تمدن ایرانی, 6, 1, 1403, 135-156. doi: 10.22103/jic.2024.23370.1322
HARVARD
سلمانیان کوزه کنان, حمید رضا, ساسانپور, شهرزاد. (1403). 'تأملی بر رابطه مؤلفه های فرهنگی و احساس امنیت مردم در عصر قاجار', پژوهشنامه تمدن ایرانی, 6(1), pp. 135-156. doi: 10.22103/jic.2024.23370.1322
VANCOUVER
سلمانیان کوزه کنان, حمید رضا, ساسانپور, شهرزاد. تأملی بر رابطه مؤلفه های فرهنگی و احساس امنیت مردم در عصر قاجار. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 1403; 6(1): 135-156. doi: 10.22103/jic.2024.23370.1322
)