بررسی رفتارهای خیانت‌آمیز مشرفان و صاحب‌بریدان و اثرات آن بر ساختار حکومت غزنویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه شیراز، ایران

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز

10.22103/jic.2024.23217.1309

چکیده

بررسی رفتارهای خیانت‌آمیز مشرفان و صاحب‌بریدان و اثرات آن بر ساختار حکومت غزنویان

چکیده

دیوان‌های اشراف و برید بخشی از نظام دیوانی غزنویان به شمار می‌رفتند. کارگزاران آن دیوان‌ها یعنی مشرفان و صاحب‌بریدان وظیفه داشتند تا با نظارت، بازرسی، خبرگیری و خبررسانی از رفتارهای شغلی سایر کارگزاران درگاهی و دیوانی، و همچنین تحرکات دشمنان خارجی، به ثبات سیاسی- اجتماعی آن سلسله یاری رسانند. درآن‌میان برخی از مشرفان و صاحب‌بریدانی نیز بودند که وظایف شغلی خویش را زیرپا گذاشته و بنابه دلایل متعددی آلوده به رفتارهای غیر اخلاقی و خیانت‌آمیز می‌شدند. هدف پژوهش حاضر آن است تا به شیوه توصیفی- تحلیلی، و با روش تاریخی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، ضمن واکاوی و بررسی وجوه خیانت در رفتارهای مشرفان و صاحب‌بریدان به این پرسش پاسخ گوید که چرا شاهان غزنوی ‌بایستی رفتارهای مشرفان و صاحب‌بریدان را در چارچوب سیستمی نهادمند، مدون و محدود می‌کردند. یافته های پژوهش نشان داد که رفتارهای خیانت‌آمیز مشرفان و صاحب‌بریدان توانسته بود ذهنیت پادشاهان این سلسله را نسبت به کارگزاران کشوری و لشکری مخدوش کند؛ عملکرد وزیر، نظام قضایی و مناسبات خارجی را متأثر کند؛ فضای بدبینی و سوء ظن را در بین کارگزاران حکومت گسترش دهد تا جایی که برخی از آنان بی جهت عزل و مطرود شدند در حالی که می توانستند در زمان خود در تحکیم حکومت غزنوی نقش داشته باشند. علاوه بر این رفتارهای خیانت آمیز مشرفان و صاحب بریدان نه تنها آرامش عمومی مردم را تحت تاثیر قرار دهد، بلکه در سطحی وسیع‌تر بر یکپارچگی ارضی و موجودیت سیاسی آن سلسله اثر گذاشت.

کلید‌واژه‌ها:

دیوان اشراف، دیوان برید، خیانت، غزنویان

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار