جایگاه وقف و خیرات در نهادهای علمی و آموزشی کرمان در عصر قاجار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

2 استادیار تاریخ، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران مرکز

3 استادیار تاریخ؛ دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

چکیده

در عصر قاجار بعد از آنکه شهر کرمان بر اثر حمله آقامحمدخان قاجار دچار تخریب و افول گردید. حاکمان بعدی این شهر سعی در بازسازی و احیاء رونق دوبارۀ شهر نمودند. وقف و خیرات نیز عاملی است که همواره می‌توانست در خدمت رونق حیات شهری موثر باشد. از سوی دیگر در شهر کرمان جریانهای دینی و فکری فرهنگی مختلفی وجود داشت که به سهم خویش سعی در رونق حیات شهری کرمان داشتند. باتوجه به پیشینه فرهنگی و علمی شهر کرمان، رونق دوباره و ایجاد مراکز علمی و فرهنگی یکی از ابعادی است که جریان‌های مختلف سعی در رونق دادن به آن داشتند. با توجه به این شرایط، این جستار به دنبال پاسخ به این پرسش می‌باشد که خیرین و واقفین موثر در در رونق علمی و فرهنگی شهر کرمان عمدتاً متعلق به کدام پایگاه می‌باشند؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که گروههای وابسته به حاکمیت سهم بیشتری در وقفیات و خیرات علمی و فرهنگی داشته‌اند از سوی دیگر شکل گیری جریان شیخیه در کرمان و وابستگی این جریان به حاکمیت باعث شد تا این جریان دینی نیز سهم فابل توجهی در موقوفات علمی و فرهنگی کرمان داشته باشد. این پژوهش تاریخی با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها