تعمق در برآمدن و افول حکومت‌ها، ماهیت و ساختار آن‌ها از مباحث مهم تفکر تاریخی و تاریخنگاری است که همواره مورد توجه برخی اندیشمندان بوده است. آن‌ها با صورت‌بندی قواعد حاکم بر تطور دولت‌ها نظریاتی را مطرح کرده‌اند. ابن خلدون یکی از این متفکران است که برای پی بردن به نحوه ظهور و سقوط دولت‌ها، نظریه‌‌ای چرخه‌ای مطرح کرده است. ابن‌خلدون استدلال می‌کند عامل اساسی در ظهور و سقوط حکومت‌ها وجود عصبیتی قوی است که ریشه در بادیه‌نشینی دارد؛ همچنین هدف اصلی عصبیت کسب قدرت است. تغییر ساختاری وضعیت معیشت یعنی حرکت از بادیه‌نشینی به شهرنشینی همراه با مجموعه آسیب‌هایی که متوجه دولت است، موجب زوال عصبیت و اضمحلال قدرت می‌شود. سلسله سلجوقیان نخستین دولت ایلیاتی است که توانست حدود دو سده بر سرزمین ایران تسلط یافته و حکمرانی کند و از این نظر، تعمق درباره نحوه تکوین این حکومت توجه‌گیر پژوهش در این باره است. پژوهش حاضر بر آن است تا به شیوه توصیفی- تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که از نظر ابن‌خلدون کدام عوامل زمینه‌ساز ظهور سلسله سلجوقیان هستند؟ یافته‌ها حاکی از آن است که متغیرهای ذکر شده در نظریه ابن-خلدون نظیر خاستگاه ایلیاتی سلجوقیان، عصبیت سلجوقیان و عصبیت تضعیف شده حکومت مستقر (غزنویان)، مهمترین عواملی بوده‌اند که در برآمدن سلاجقه نقش داشته اند. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
روشنی, میترا, خزائی, سهم الدین, & شاهرخی, سید علاءالدین. (1402). نگاهی به تکوین دولت سلجوقی بر اساس دیدگاه ابن خلدون. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 5(1), 1-18. doi: 10.22103/jic.2023.21246.1183
MLA
میترا روشنی; سهم الدین خزائی; سید علاءالدین شاهرخی. "نگاهی به تکوین دولت سلجوقی بر اساس دیدگاه ابن خلدون". پژوهشنامه تمدن ایرانی, 5, 1, 1402, 1-18. doi: 10.22103/jic.2023.21246.1183
HARVARD
روشنی, میترا, خزائی, سهم الدین, شاهرخی, سید علاءالدین. (1402). 'نگاهی به تکوین دولت سلجوقی بر اساس دیدگاه ابن خلدون', پژوهشنامه تمدن ایرانی, 5(1), pp. 1-18. doi: 10.22103/jic.2023.21246.1183
VANCOUVER
روشنی, میترا, خزائی, سهم الدین, شاهرخی, سید علاءالدین. نگاهی به تکوین دولت سلجوقی بر اساس دیدگاه ابن خلدون. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 1402; 5(1): 1-18. doi: 10.22103/jic.2023.21246.1183
)