در دوره قاجار، نوشتجات مختلفی درباره شطرنج توسط افرادی از طبقات مختلف جامعه اعم از روحانیون، شاهزادگان و روشنفکران با اهداف مذهبی، آموزشی و سیاسی تالیف شدند که به «رسائل شطرنجیه» معروف گشتند. هدف از این پژوهش که با تاکید بر نسخه‌های خطی و منابع تاریخی تدوین شده است، پاسخ به این پرسش است که شطرنج چه جایگاهی در فرهنگ عمومی مردم دوره قاجار داشت؟ رسائل شطرنجیه با چه اهدافی تدوین شدند؟ و چه تفاوت‌هایی میان آنها وجود دارد؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که در دوره قاجار، فرهنگ بازی شطرنج در میان طبقه حاکمه و سپس عموم مردم رواج پیدا کرد. گستردگی این بازی، منجر به اظهار نظر افراد مختلف در حیطه‌های گوناگون نسبت به این بازی شد و رساله‌های کوتاه و بلندی در رد، آموزش و مقبولیت شطرنج تالیف شدند. این آثار در محتوا، شکل و هدف با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که نشان از تشدد آراء و عقاید نسبت به شطرنج در جامعه ایران دوران قاجار دارد. ریشه دیدگاه‌های مختلف در مورد شطرنج، به مباحث فقهی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی باز می‌گردد که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.
وزینی افضل, مهدی, & دهقانی, مهدی. (1401). جایگاه شطرنج در دوره قاجار با تاکید بر رسائل شطرنجیه. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 4(1), 163-184. doi: 10.22103/jic.2022.19845.1108
MLA
مهدی وزینی افضل; مهدی دهقانی. "جایگاه شطرنج در دوره قاجار با تاکید بر رسائل شطرنجیه". پژوهشنامه تمدن ایرانی, 4, 1, 1401, 163-184. doi: 10.22103/jic.2022.19845.1108
HARVARD
وزینی افضل, مهدی, دهقانی, مهدی. (1401). 'جایگاه شطرنج در دوره قاجار با تاکید بر رسائل شطرنجیه', پژوهشنامه تمدن ایرانی, 4(1), pp. 163-184. doi: 10.22103/jic.2022.19845.1108
VANCOUVER
وزینی افضل, مهدی, دهقانی, مهدی. جایگاه شطرنج در دوره قاجار با تاکید بر رسائل شطرنجیه. پژوهشنامه تمدن ایرانی, 1401; 4(1): 163-184. doi: 10.22103/jic.2022.19845.1108
)