نهاد بلدیه در دوران قاجار از بدو تأسیس تا دوران پهلوی اول با موانع و مشکلات فراوانی روبرو بود. پس ازانقلاب مشروطه و تصویب قانون بلدیه، ولایات مختلف ایران نیز ملزم به تأسیس و اجرای قوانین بلدیه شدند.این قانون در سال 1328 هـ .ق در بندر بوشهر رسمیت یافت.نقش و جایگاه بوشهر در معادلات سیاسی و اقتصادی خلیج فارس و جنوب ایران را می توان در این امر موثر دانست.هم زمان با عصر پهلوی، بلدیه بوشهر به یکی از مهمترین نهادها و مؤسسات شهری نوین در عرصه خدمات عمومی تبدیل شد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع آرشیوی بر آنست تا ضمن بررسی چگونگی شکل گیری انجمن بلدیه در بوشهرو سیرتاریخی آن در دوره قاجار، درصدد پاسخ به این سؤال برآید که بلدیه به عنوان یک نهاد نوین در ساختار شهری بوشهر تا به چه میزان توانسته بود در تحولات شهری و تغییر مبلمان شهر بوشهر در دوره پهلوی اول تأثیرگذار باشد؟یافته های پژوهش حاکی از آن است که علی رغم فقر مالی ، کمبود امکانات و فقدان زیرساخت های شهری ، نداشتن بودجه مناسب و عدم همکاری سازمان های دولتی با بلدیه در بوشهر، این نهاد اجرایی با ارائه طرح های عمرانی ، اجتماعی و بهداشتی توانست تا حدود فراوانی به اهداف اولیه خود جامه عمل بپوشاند. گستردگی حوزه نظارت بلدیه از یکسو و از سوی دیگر تاکید نهادهای دولتی به مانند وزارت داخله مبنی بر صحت عمل اقدامات بلدیه در راستای امور شهری این نهاد نوپا را به موتور محرکه بوشهر تبدیل نموده بود .
)