بررسی جایگاه و تأثیرات اجتماعی-فرهنگی البسه در عصر مغول (با تأکید بر متون ادب فارسی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد رشته تاریخ ایران اسلامی و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

پوشاک از نمودهای فرهنگی در زندگی انسان است که در ادوار گوناگون تاریخ با توجه به نیازهای بشر، بروز حوادث مختلف و تسلط اقوام گوناگون بر یکدیگر، ثابت نمانده و دچار دگرگونی‌هایی شده است؛ لذا از کارکرد اصلی و ابتدایی خود فاصله گرفته و به عنوان عاملی در نشان دادن جایگاه اجتماعی و فرهنگی افراد در جامعه تبدیل شده که تأثیرات عمده‌ای در شکل‌گیری صحیح روابط و تعاملات افراد با یکدیگر را ایجاد نموده. این پژوهش که محدودۀ زمانی دورۀ مغول در ایران، یعنی از حمله مغول تا انقراض نهاییِ ایلخانان (756 - 616 ه.ق) را در برمی‌گیرد به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای و تأکید بر کتب ادب فارسی که در آن زمان و یا کمی بعد نگاشته شده؛ برآن است تا از زندگی روزمرۀ مردم، طبقات اجتماعی و اثرگذاری فرهنگ مغول بر نحوۀ پوشش ایرانیان، تصویری روشن تهیه نماید. تبیین حضور اقشار خاص جامعه از جمله صوفیه و نیز بررسی میزان آزادی حضور زن در اجتماع، از دیگر اهداف آن می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت اصلی در پوشش به جنسیت فرد بستگی دارد و ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی مردم عادی و نیز صاحب منصبان در پوشش ظاهری آنان نمود بارزی داشته؛ از سلطنت غازان به بعد شاهد نفوذ مجدد فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در پس زمینۀ زندگی مردم عادی و مقامات دولتی هستیم. پوشاک مغولان تا قبل از این دوره بسیار شبیه به هم بود و حتی در بسیاری اوقات بین پوشاک زن و مرد تفاوت چندانی دیده نمی‌شد. تمایز در جنس، رنگ و نیز نوع جامه، مهم‌ترین کارکرد اجتماعی است که پوشش در آن دوره برعهده داشته.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار